Instytut kontynuuje założenia inicjatorów studium – ks. Franciszka Blachnickiego i ks. Wojciecha Danielskiego. Celem Instytutu jest pogłębiona formacja duszpasterzy (moderatorów) wspólnot. Dlatego zajęcia w Instytucie nie ograniczają się wyłącznie do przekazania teoretycznych wiadomości metodą studiów uniwersyteckich. IFPL poprzez praktyczne podejście, ma na celu wdrażać do metod pracy w małych grupach – spotkania (kręgi) biblijne, modlitewne, liturgiczne itp.
W okresie uczestnictwa w IFPL studenci prowadzą wspólne życie, obejmujące wspólną modlitwę, Eucharystię, spotkania ze słowem Bożym w małych grupach itp., aby osobiście przejść drogę i doświadczać drogi, którą będą wprowadzać małe grupy w swej posłudze duszpasterskiej.
Specyfiką studiów w Instytucie Formacji Pastoralno-Liturgicznej są obok wykładów liczne ćwiczenia praktyczne odnoszące się do pracy w grupach zaangażowanego laikatu, a także zajęcia formacyjne i wspólnota liturgii dla samych duszpasterzy. Pragniemy również zapoznać studiujących z duchowością głównych ruchów w Kościele w kontekście wezwania do „nowej ewangelizacji”.
Dzięki współpracy z Centrum Formacji Ruchu Światło-Życie (20-806 Lublin, ul. ks. Wojciecha Danielskiego 11) wszyscy księża studiujący w Instytucie korzystają ze wspólnego zamieszkania, liturgicznego życia we wspólnocie kapłańskiej i formacji pod kierunkiem kompetentnych moderatorów.
Program formacyjny obejmuje następujące płaszczyzny:
Szkoła wspólnoty wiary jako podstawowy kierunek formacyjny. Jej celem jest formacja kapłańska w świetle posoborowego nauczania Kościoła i wizji Kościoła – wspólnoty.
Szkoła liturgiczna jako pierwszy główny kierunek formacyjny mający na celu przygotowanie do kierowania formacją służby liturgicznej według posoborowej odnowy liturgii.
Szkoła słowa Bożego jako drugi główny kierunek ma przygotować do prowadzenia formacji biblijnej grup o charakterze katechumenalnym.
Szkoła apostolstwa jako kierunek uzupełniający związana jest z procesem „nawrócenia pastoralnego” parafii. Ma ona na celu ogólną formację moderatora ruchów apostolstwa świeckich, w szczególności ruchu Światło-Życie, w ramach, którego rozwijają się wspólnoty służby liturgicznej.